Samotny człowiek w świadectwach kultury

ogólnouniwersyteckie

Kurs nie ma formalnych wymagań co do zaliczeń wcześniejszych zajęć.

Kurs nie wymaga ukończenia innych zajęć, potrzebne są tylko ogólne umiejętności uważnego obserwowania różnych zjawisk kulturowych.

Zajęcia wprowadzają studentów w problematykę z pogranicza antropologii, socjologii, historii społecznej, pedagogiki, i mają wyrobić umiejętność samodzielnego rozpoznawania, jak motywy samotności, wyobcowania, niedostosowania, odrzucenia, izolacji, marginalności społecznej itp. były przedstawiane w systemach kulturowych: Polityka, Religia, Sztuka, Nauka, Życie codzienne.

Samotność człowieka ma wiele przyczyn i przybiera różne formy, na ogół symetrycznie łączące zachowania jednostek z zachowaniami ich środowisk, jest zatem zawsze problemem społecznym.

Zajęcia mają uświadomić studentom obszerny zakres problematyki, obejmującej pogranicza wielu nauk humanistycznych (antropologii, socjologii, historii społecznej, pedagogiki i in.), a przy tym pomóc wyrobić umiejętność samodzielnego rozpoznawania, jak motywy samotności, wyobcowania, niedostosowania, odrzucenia, izolacji, marginalności społecznej itp. były przedstawiane w systemach kulturowych: Polityka, Religia, Sztuka, Nauka, Życie codzienne.

Źródłowe zobrazowania przypadków samotności należy obserwować i odczytywać wg wyżej zarysowanych aspektów, oraz poddać je naukowej interpretacjie w kategoriach antropologii filozoficznej (indywiduacja, podmiotowość) oraz socjologii i historii społecznej (emancypacja jednostki).

Wkład pracy studenta to 2 godziny pracy samodzielnej jako przygotowanie prezentacji lub lektury do dyskusji na seminarium raz w tygodniu, oraz uczestnictwo w dwugodzinnych zajęciach. Razem to 4gt X 15 = 60 g/semestr

Poniżej podane pozycje bibliograficzne służą jedynie lepszemu zrozumieniu programu zajęć, zarysowanemu w niniejszym sylabusie.

Platon – Fedon (umierający Sokrates)

Piotr Domeracki, Topos samotności w filozofii mistycznej [w:] Mistyka jako stan świadomości i typ doświadczenia religijnego. „Filozofia religii” tom 5, 2009.

Janusz Gajda, Samotność i kultura. Warszawa 1987.

Izdebska, Jadwiga, Dziecko osamotnione w rodzinie: kontekst pedagogiczny. Białystok 2014.

Kmiecik-Baran, Krystyna, Człowiek w sytuacjach samotności a poczucie osamotnienia, „Zdrowie Psychiczne” 1992 3-4, 95-107

Teresa Olearczyk, Samotność człowieka jako doświadczenie osobowe. Proba typizacji zjawiska; „Teologia i Moralność”, 17 (2022) nr 2 (32), s. 295-315

Reisman, David, Samotny tłum, tłum. Jan Strzelecki. Krakow 2017.

Stefańska-Klar, Renata, Z psychologii samotności, „Psychologia i Rzeczywistość”, 2002, 2.

Storr, Anthony, Samotność. Powrot do jaźni, tłum. Jerzy Prokopiuk i Przemysław Jan Sieradzan. Warszawa 2010.

Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, red. Piotr Domeracki i Włodzimierz Tyburski, Toruń 2006.

Wymagająca przestudiowania literatura przedmiotu będzie dostosowana do wyników poszukiwań studentów w fazie gromadzenia obserwacji (Laboratorium). Odpowiednio też opracowania monograficzne i teoretyczne będą dostosowane do korpusu badawczego oraz do poziomu studentów (znajomość języków obcych), będą podane w toku zajęć. Znalezienie adekwatnych opracowań będzie zresztą częścią pracy studentów. Wskazówki do poszukiwań źródeł możliwych obserwacji będą udzielane na pierwszych zajęciach.

Wiedza: absolwent kursu zna i rozumie (K_W01, K_W04, K_W05, K_W07, K_W08, K_W09)

- Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze

- Rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych

- Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury

- Zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych

- Zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych

- Zna podstawowe zasady z zakresu prawa autorskiego

Umiejętności: absolwent potrafi (K_U01, K_U02, K_U03, K_U05, K_U06, K_U12, K_U13)

- selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych

- dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych

- sformułować problem badawczy

- uczestniczyć w konferencjach, sympozjach i dyskusjach naukowych

- prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie

- przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim

- potrafi wykorzystać informacje źródłowe z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej

- wykorzystywać narzędzie cyfrowe w pracy akademickiej

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów (K_K02, K_K03, K_K08, K_K00, K_K10, K_K12)

- do podejmowania pracy zespołowej

- do poznawania nowych metod badawczych

- docenia bogactwo kultury

- do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej

- do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

- respektuje prawa własności intelektualnej

Efekty uczenia się będą osiągane w pięciu krokach, więc bezczynność na pierwszym etapie urudnia sensowny udział w następnych etapach. Dlatego nieobecności nie mogą być skumulowane w krótkim przedziale czasu, zaś powstałe przez to luki w efektach muszą być po nieobecności natychmiast uzupełnione po konsultacji z wykładowcą.

Zaliczenie przedmiotu wynika z pozytywnej oceny pracy studentów w każdej z pięciu 3-tygodniowych faz zajęć (systemy kulturowe).

Laboratoryjny system pracy wymaga, aby każdy uczestnik wykonał swoją część obowiązków, gdyż to cząstkowe obserwacje wchodzą do korpusu badanego przez grupę.

Wkład w gromadzenie obserwacji będzie oceniany pod kątem trafności i kompletności dostarczonego przez studenta opisu obserwowanego zachowania.

Poziom zdobytej wiedzy i umiejętności będzie ustalany zgodnie z oceną poziomu końcowego opracowania przez studentów własnych początkowych obserwacji, po ich konceptualizacji i teoretycznej interpretacji. Wystawiony stopień będzie zaliczał przedmiot. Ocena niedostateczna będzie wymagała pisemnej poprawki.