Przedmioty dla studentów studiów II stopnia 2022/23 (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia będą miały na celu „przyjrzenie się z bliska”, z perspektywy antropologii kulturowej i filozofii, zjawisku ruin. Z jednej strony, ruiny to ważny motyw literacki i artystyczny, mający istotny wpływ na kształtowanie się nowoczesnego stosunku do przeszłości, z drugiej – co dziś może nawet istotniejsze - w dobie przyspieszonej zmiany klimatu, konfliktów zbrojnych i wojen, a wreszcie kondycji późnego kapitalizmu, powstawanie ruin - rujnacja - staje się na nowo ważnym i aktualnym tematem współczesnej humanistyki.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia na ciekawych, współczesnych i istotnych przykładach będą służyć omówieniu biologicznych podstaw zagadnień opisywanych przez humanistykę i nauki społeczne. Efektem będzie poznanie i zrozumienie ogólnych zasad działania mechanizmów biologicznych, umiejętność rozróżnienia i posłużenia się metodologią nauk przyrodniczych na tle metodologii nauk społecznych i humanistyki. Pokażemy historię metody naukowej i jej założenia, rozwój nauk biologicznych, omawiając wybrane zagadnienia z filozofii nauki i filozofii przyrody, przeanalizujemy pojęcia dowodu naukowego, prawdy w nauce, paradygmatu w naukach przyrodniczych, jak również postprawdy, pseudonauki i tzw. fake news. Zajęcia jednocześnie pozwolą przyjrzeć się ewolucyjnym korzeniom człowieka. Spuścizny każdego etapu ewolucji nosimy w sobie, wiedza o nich, mierzalna na bardzo fundamentalnym poziomie, pomaga zrozumieć, jak działamy. Z punktu widzenia biologii omówimy m.in. świadomość, empatię, sprawiedliwość, komunikację.

• Konwersatorium - 60 godzin

Wprowadzenie do wiedzy/badań nad człowiekiem w świecie i nad światem powstałym w działaniu ludzi. Zajęcia transdyscyplinarne obejmujące: Teo- Bio- Antropo- i Eko- logie oraz eko-historię, czyli podejmujące sprawę ewolucji człowieka i jego biografii kulturowej ujętych w czasoprzestrzeni. Spojrzenie interdyscyplinarne na człowieka w świecie z perspektywy XXI wieku.

• Konwersatorium - 60 godzin

Celem zajęć jest analiza dystrybucji szacunku oraz walk o uznanie w społeczeństwie polskim celem zrozumienia funkcjonowania demokracji i sfery publicznej w Polsce oraz możliwego zagrożenia autorytaryzmem. Zgodnie z założeniem, to walki o uznanie konstytuują wiele współczesnych najważniejszych napięć i konfliktów społecznych. W szczególności omówione zostaną relacje między elitami (w tym główne antyelitarne nastroje i strategie stosowane przez populizm) a innymi kategoriami społecznymi. Antyelitaryzm należy bowiem dzisiaj do jednych z najważniejszych strategii populizmu. W ramach zajęć, które składają się z trzech modułów: historyczno-teoretycznego, badawczego, analitycznego – omówione zostaną teoretyczne perspektywy i metodologiczne aspekty badania relacji uznania oraz ich wpływu na demokrację i kształtowanie relacji autorytarnych. Studenci wezmą też udział w warsztatowej części poświęconej badaniu i analizie dystrybucji szacunku i uznania we współczesnym społeczeństwie polskim.

• Konwersatorium - 30 godzin

Wykorzystane w tytule zajęć określenie „dziwny ogród” pochodzi od tytułu jednego z obrazów Józefa Mehoffera i wskazuje na główną tematykę zajęć oraz określa ich cel. Spróbujemy zastanowić się nad sposobem przedstawiania i interpretowania toposu raju w różnych tekstach kultury (literatura, krytyka, sztuka, film). Drugi, istotny element wskazany w tytule zajęć – kultura pooświeceniowa - określa nie tyle etap w dziejach, co świadomość filozoficzną i intelektualną i kierunkuje nasze myślenie o raju jako motywie artystycznym, sytuowanym poza kontekstem ściśle religijnym.

• Konwersatorium - 60 godzin

Celem kursu jest przegląd najważniejszych teorii literatury XX wieku od zwrotu antypozytywistycznego i skierowania uwagi na formę i język dzieła, poprzez naukowe modele systemu literatury wyrastające na gruncie strukturalizmu, aż po kryzys teorii towarzyszący przełomowi poststrukturalistycznemu. Omówione zostaną teksty literaturoznawców, językoznawców i filozofów XX wieku, które okazały się przełomowe dla badań nad literaturą w XX wieku. Zastanowimy się również w jakiej relacji do teorii dwudziestowiecznych pozostają współczesne badania literaturoznawcze spod znaku zwrotu kulturowego i posthumanizmu.

• Lektorat - 30 godzin

Kurs obejmuje systematyczną naukę języka wymysiöeryś (wilamowskiego). To poważnie zagrożony język germański, który jest używany

jedynie w mieście Wilamowice. Do drugiej wojny światowej był on podstawowym narzędziem komunikacji mieszkańców miasteczka. W okresie stalinowskim jego użycie było zabronione, czego konsekwencją był drastyczny spadek liczby użytkowników. W ostatnich latach dzięki

działaniom lokalnej społeczności, wspartym przez Wydział „Artes Liberales” sytuacja socjolingwistyczna języka wymysiöeryś poprawia się.

Celem zajęć jest opanowanie języka wilamowskiego w stopniu Komunikatywnym oraz poznanie historii jego użytkowników.

• Konwersatorium - 30 godzin

• Konwersatorium - 30 godzin

Podczas zajęć studenci zapoznają się z tekstami naukowymi pochodzącymi z różnych dziedzin i dyscyplin naukowych i uczą się identyfikować zastosowane w nich strategie metodologiczne, argumentacyjne i teoretyczne. Studenci dowiadują się jakie są zalety i ograniczenia przedstawianych strategii, a także piszą krótkie teksty sprawdzające umiejętności posługiwania się poznanymi strategiami.

• Konwersatorium - 30 godzin

Tytuł konwersatorium nawiązuje do Arystotelesowskiej koncepcji mimesis, a więc przekonania, że sztuka pozostaje w relacji z życiem, poprzez jego odzwierciedlenie lub wręcz naśladowanie. Podczas zajęć spróbujemy zastanowić się na ile dzieło artystyczne, powstałe w XX i XXI wieku może być reprezentacją najważniejszych problemów rzeczywistości. Analizując wybrane teksty kultury, skupimy się nie tylko na kwestii podobieństwa czy działania opartego na naśladowaniu, ale też, a nawet przede wszystkim, na sposobach przedstawiania – w naszym przekonaniu – najważniejszych problemów społecznych.

• Konwersatorium - 30 godzin

The purpose of the course is providing students with a broad overview of the past and present relations between Poland and Ukraine in the context of memory policy-making in both countries.

We will discuss how Poles and Ukrainians perceive the darkest pages of common history today and why their approaches to history significantly differ. What are the main mutual stereotypes, why they appeared and how evolved during the last few decades. We will explore how Polish and Ukrainian historians deal with the issue of the massacres of Poles in Volhynia and Eastern Galicia and will look at how memory of the Volhynia massacre functions in today’s Ukraine. We will also discuss the issue of controversies around national heroes in Ukraine, embracing Poland’s stance in this regard. We would analyze the current process of decommunization in Ukraine and its current memory policy in the context of Poland-Ukraine reconciliation.

• Konwersatorium - 30 godzin

Modernist works of art respond to Ezra Pound’s call to `Make it new!’ by becoming self-reflexive and self-definitional within their very medium: the different “isms” for instance represent different stylistic and formal responses to what it involves for an object to claim the status of a genuinely new kind of work of art. It is a recognition that self-reflexivity has become ontologically definitional of artworks that lead philosophers as different as Stanley Cavell or Merleau-Ponty to claim that Modernist artworks assume the “condition of philosophy”. Like philosophy, art under conditions of modernism can no longer exist without constantly inquiring about its own nature as part of its meaning.

• Seminarium - 90 godzin

• Seminarium - 90 godzin

Jedno z dwóch obowiązkowych dla wybranej ścieżki kształcenia seminariów dziedzinowych.

W czasie zajęć studenci zapoznają się z terminologią nauk humanistycznych, społecznych lub przyrodniczych. Poprzez analizy różnorodnych materiałów oraz dzięki samodzielnym wystąpieniom studenci poznają zależności pomiędzy dyscyplinami nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz przyjęte w nich zasady komunikacji naukowej. Seminarium kształci umiejętności samodzielnego doboru i zastosowania odpowiednich narzędzi badawczych do analizy dzieł kultury i tekstów naukowych. Tryb pracy przewiduje zarówno działania samodzielne jak i zespołowe. Dzięki uczestnictwu w Seminarium student będzie umiał sformułować problem badawczy i wybrać do jego rozwiązania najwłaściwsze metody

• Seminarium - 90 godzin

• Seminarium - 90 godzin

Jedno z dwóch obowiązkowych dla wybranej ścieżki kształcenia seminariów dziedzinowych.

W czasie zajęć studenci zapoznają się z terminologią nauk humanistycznych, społecznych lub przyrodniczych. Poprzez analizy różnorodnych materiałów oraz dzięki samodzielnym wystąpieniom studenci poznają zależności pomiędzy dyscyplinami nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz przyjęte w nich zasady komunikacji naukowej. Seminarium kształci umiejętności samodzielnego doboru i zastosowania odpowiednich narzędzi badawczych do analizy dzieł kultury i tekstów naukowych. Tryb pracy przewiduje zarówno działania samodzielne jak i zespołowe. Dzięki uczestnictwu w Seminarium student będzie umiał sformułować problem badawczy i wybrać do jego rozwiązania najwłaściwsze metody

• Seminarium - 45 godzin

Przedmiot ma charakter propedeutyczny wobec Seminarium dziedzinowego-humanistycznego. Seminarium poświęcone jest metodzie krytycznej jako Urmethode nauk humanistycznych, przyrodniczych i społecznych, która zostanie przebadana w swoim wymiarze eidetycznym, genealogiczno-historycznym oraz społeczno-kulturowym. Jako że samo słowo krytyka oznacza, między innymi, „rozeznanie, rozpoznanie”, zajęcia z metody krytycznej mają za zadanie rozeznanie, jaką formą myślenia krytycznego posługują się filozofowie, artyści, pisarze, krytycy sztuki i kultury, z którymi współczesny obywatel i badacz najczęściej się spotyka.

• Konwersatorium - 60 godzin

Celem przedmiotu jest przełamanie dominującego obecnie (zwłaszcza w nauczaniu akademickim), zapośredniczonego przez media kontaktu ze sztukami wizualnymi. Realizacja polega na spotkaniach w muzeach, na galeriach, a także w pracowniach artystycznych. Na spotkania zapraszani są w charakterze prowadzących lub dyskutantów kuratorzy wystaw, muzealnicy, konserwatorzy, artyści.