Przedmioty do wyzwania kierunkowego "Mądrość i filozofia" - I stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 60 godzin

Studia nad zagadnieniami teorii cywilizacji: komunikacja transcywilizacyjna, kategorie czasu i jednostki ludzkiej w cywilizacjach Wschodu i Zachodu.

• Konwersatorium - 60 godzin

Guy Debord domagał się krytyki kina Godarda, za którym nie przepadał, albowiem uważał, że reprezentuje ono karykaturalną wolność i karykaturalną krytykę. „Krytyka” Godarda – zdaniem Deborda – nie wykracza „poza humor typowy dla komików z nocnych klubów”: ponadto nieudolnie posługuje się cytatem. W rezultacie jedyną funkcją godardyzmu jest „zapobieganie sytuacjonistycznemu wykorzystaniu kina i interpretacja pojęcia détournement w taki sposób, aby doprowadzić do jego przechwycenia przez kulturę dominującą”. W największym skrócie powiedziałbym, że głównym zadaniem proponowanego cyklu spotkań, będzie weryfikacja tego szorstkiego (ale czy sprawiedliwego?) sądu Deborda nad Godardem.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z najważniejszymi pojęciami i metodami badawczymi w których podstawą do analizy są źródła takie jak historia życia, biografia, autobiografia, narracja biograficzna, szeregiem tekstów ilustrujących zastosowanie tych metod w badaniu konkretnych zjawisk jak również podstawami ujęć teoretycznych odwołujących się do pojęć dyskursu i narracji. Empiryczną podstawą konwersatorium będzie etnograficzne doświadczenie prowadzącego, związane z badaniami terenowymi wykorzystującymi podejście biograficzne i narracyjne.W trakcie zajęć uzupełnieniem opisanych pojęć i metod badawczych będzie możliwość zapoznania się z pracami autorów ważnych koncepcji teoretycznych, w których istotną rolę odgrywają kategorie dyskursu i narracji, takich jak Paul Ricoeur czy Michel Foucault, oraz krytycznymi analizami, które odnoszą teorie dyskursu i narracji do współczesnych nauk społecznych.

• Konwersatorium - 30 godzin

Film-philosophy is a lively current area of inquiry within academic philosophy.

• Konwersatorium - 60 godzin

Podczas seminarium chciałbym zastanowić się nad inną interpretacją Arendt, tj. chciałbym wyjść od idei „myślenia nad przepaścią” (groundless thinking), którą filozofka przekształca we własną ideę „myślenia bez poręczy” (thinking without a banister, Denken ohne Geländer).

Podczas seminarium będziemy pytać – co oznacza „myśleć bez zabezpieczeń”? Jak rozumieć wiodącą metaforę „myślenia bez poręczy”? Czy myślenie bez poręczy jest myśleniem nie tyle bez metody, ile myśleniem, które podejmuje tematy niepozwalające się ująć przez z góry opracowaną heurystykę, dogmatykę lub aksjomatykę. Czy „myślenie bez poręczy” wymyśla swoje strategie podczas samego aktu myślenia. Czy myślenie bez poręczy to przykład myślenia niedogmatycznego? Czy jedyną znaną Arendt polityką jest „polityka myślenia”?

• Konwersatorium - 30 godzin

Prześledzimy wspólnie w oparciu o zestaw węzłowych już dzisiaj tekstów przemiany, jakim na przestrzeni ostatniego stulecia, poddane było to pole badawcze. Wychodząc od Diltheyowskich nauk o duchu i klasycznych propozycji Arthura O. Lovejoya zastanowimy się wspólnie, w jaki sposób można badać przemiany w sferze idei, jakiego rodzaju założenia tego rodzaju przedsięwzięcie pociąga na gruncie epistemologii i metafizyki, czy jest to odrębne podejście badawcze czy też praktyka czerpiąca z różnych pól, ale nieposiadająca własnej, wyraźnie określonej dziedziny. Dzięki temu przyglądniemy się taktycznym sojuszom i powinowactwom historii intelektualnej z takimi dziedzinami jak historia książki oraz jej różnorakim uwikłaniom w konteksty polityczne i społeczne.

W ramach konwersatoriów będziemy zwracać uwagę zarówno na aspekt postulatywny i teoretyczny płynący z tych tekstów, ale także będziemy zwracać uwagę na to, na ile urzeczywistnienie tych postulatów jest możliwe i nośne poznawczo.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia mają charakter interdyscyplinarny, łączą w spójną całość wiedzę z zakresu lingwistyki, socjolingwistyki, semiotyki, sztuki interpretacji. Podstawowym celem projektu jest zapoznanie studentów z najważniejszymi teoriami metafory, zarówno tymi z czasów świetności retoryki, jak i inspirowanymi osiągnięciami lingwistyki dwudziestowiecznej. Ważnym celem zajęć jest dowiedzenie twierdzenia, że metafora wykorzystuje normalny, chociaż silniej eksponowany mechanizm językowy (teza przeciwstawna do koncepcji metafory jako odstępstwa od normy, językowej dewiacji), wykorzystywany w mowie potocznej, literaturze, reklamie, dyskursie władzy.

Główny nacisk położony został na poznanie funkcji wypowiedzi metaforycznych, ujawniających nowe relacje między wypowiedzią a rzeczywistością lub świadomie zaciemniającego istotę wspomnianej relacji (metafora w publicystyce, reklamie, dyskursie władzy).

• Konwersatorium - 30 godzin

“Kobieta to symptom”, obiekt fantazji i pragnień. Wybrakowany podmiot, który funkcjonuje na obrzeżach języka i prawa. Tak między innymi ujmowana jest kobieta w klasycznych tekstach psychoanalizy (Freud, Jung, Lacan). Co jednak się stanie, kiedy oddamy głos psychoanalityczkom? Do jakich wniosków dojdą przyglądając się kompensującym matkom, oziębłym kochankom czy zazdrosnym córkom? Jakie stanowisko zajmą z kolei teoretyczki feministyczne? Czy córki dadzą radę sprzeniewierzyć się prawu ojca?

Podczas zajęć interesować będzie nas kobieta jako temat główny i wątek poboczny. Będziemy dyskutować o pracach ważnych psychoanalityczek, uczennic i kontynuatorek myśli Freuda, Junga czy Lacana. Zajmiemy się także feministyczną krytyką tradycji psychoanalitycznej wiążącej represję z opresją. Pogłębiona analiza tekstów teoretycznych z zakresu psychoanalizy, filozofii i teorii feministycznej pozwoli nam na dostrzeżenie niuansów i napięć charakteryzujących relację pomiędzy kobiecością a psychoanalizą.

• Konwersatorium - 30 godzin

Tematem niniejszego kursu będzie twórczość Aby’ego Warburga, autora Atlasu Mnemozyne, historyka sztuki, człowieka który rozmawiał z motylami, w końcu zaś kogoś kto ogarnięty był obrazami. Te ostatnie – obrazy, będą stały w centrum naszego zainteresowania. Sięgając po warburgiańskie pojęcia Nachlaben czy Pathosformel będziemy pytać o życie oraz przeżycie obrazów. Celem zajęć będzie zapoznanie się z twórczością Aby’ego Warburga począwszy od jego prac dotyczących włoskiego renesansu, aż po Atlas Mnemosyne i kasety z obrazami wojny. Perspektywa przyjęta na zajęciach nie będzie perspektywą historyka sztuki, lecz filozofa. Badania Warburga nad przetrwaniem obrazów korespondować będą zaś z myślą Waltera Benjamina, Didi-Hubermana czy Giorgio Agambena.

• Konwersatorium - 60 godzin

• Konwersatorium - 60 godzin

Zajęcia kierowane są do studentów, którzy zgodnie z wymaganiami studiów powinni opanować umiejętność analizy i interpretacji różnorakich przekazów znakowych, czyli tekstów w szerokim, semiotycznym rozumieniu terminu, a więc (ujmując rzecz tradycyjnie) dzieł literackich, filmowych, reklam, komunikatów wyrażonych poprzez określone zasady organizacji przestrzeni (ogrody, budowle), lecz także mitów, obrzędów i rytuałów.

• Konwersatorium - 60 godzin

Czytając przez rok Calvino będziemy obserwować losy zdrowego rozsądku oraz losy klasycznych kategorii intelektu, które wystawiane są na próbę czasu. Będziemy tracić i przywracać zdrowy rozsądek czytając tego literackiego giganta z Sienny, być może ostatniego pisarza bajającego o wszystkim w sposób wdzięczny i niepohamowany zarazem.

• Konwersatorium - 30 godzin

Problematyka zajęć będzie obejmowała odniesioną do kinematografii myśl dwóch francuskich filozofów: Gillesa Deleuze’a oraz Henri Bergsona. Niezwykle złożone, dwutomowe dzieło Deleuze’a Kino 1: obraz-ruch oraz Kino 2: obraz-czas, zostało bowiem zainspirowane filozofią Henri Bergsona, podług której myślane są tytułowe kategorie: obraz, ruch i czas. Celem zajęć będzie całościowa lektura monumentalnej książki Deleuze’a, ale lektura niejako podwójna, przebiegająca w ciągłym odniesieniu do myśli Bergsona. Ten sposób lektury pozwoli nie tylko wydobyć właściwą temu projektowi problematykę filozoficzną, ale również pozwoli w możliwie przystępny sposób rozsupłać złożoną siatkę pojęciową Kina.

• Konwersatorium - 60 godzin

Seminarium poświęcone będzie myśli francuskiego pisarza, współtwórcy Laboratorium Literatury Potencjalnej (OuLiPo) - Georgesa Pereca. Członek tego laboratorium - Hervé Le Tellier w powieści zatytułowanej Anomalia zadaje pytanie, dlaczego jego własne dzieło miałby podążać w cieniu Pereca i czy to podążanie za Perekiem jest literacko nieuniknione? Anomalia z pewnością jest „kwantowym” cieniem opus magnum Pereca – Życia instrukcji obsługi. Podczas seminarium będę bronił tezy, zgodnie z którą literatura XX wieku pozostaje w cieniu Pereca i pod (świadomym lub nie) wpływem Pereca. Perec „żyje w literze” i „poprzez literę” tworzy zarówno swoje życie, jak i opowieści życia.