Przedmioty do wyzwania kierunkowego "Mądrość i filozofia" - I stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 30 godzin

• Konwersatorium - 60 godzin

Studia nad zagadnieniami teorii cywilizacji: komunikacja transcywilizacyjna, kategorie czasu i jednostki ludzkiej w cywilizacjach Wschodu i Zachodu.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z najważniejszymi pojęciami i metodami badawczymi w których podstawą do analizy są źródła takie jak historia życia, biografia, autobiografia, narracja biograficzna, szeregiem tekstów ilustrujących zastosowanie tych metod w badaniu konkretnych zjawisk jak również podstawami ujęć teoretycznych odwołujących się do pojęć dyskursu i narracji. Empiryczną podstawą konwersatorium będzie etnograficzne doświadczenie prowadzącego, związane z badaniami terenowymi wykorzystującymi podejście biograficzne i narracyjne.W trakcie zajęć uzupełnieniem opisanych pojęć i metod badawczych będzie możliwość zapoznania się z pracami autorów ważnych koncepcji teoretycznych, w których istotną rolę odgrywają kategorie dyskursu i narracji, takich jak Paul Ricoeur czy Michel Foucault, oraz krytycznymi analizami, które odnoszą teorie dyskursu i narracji do współczesnych nauk społecznych.

• Konwersatorium - 60 godzin

Podczas seminarium chciałbym zastanowić się nad inną interpretacją Arendt, tj. chciałbym wyjść od idei „myślenia nad przepaścią” (groundless thinking), którą filozofka przekształca we własną ideę „myślenia bez poręczy” (thinking without a banister, Denken ohne Geländer).

Podczas seminarium będziemy pytać – co oznacza „myśleć bez zabezpieczeń”? Jak rozumieć wiodącą metaforę „myślenia bez poręczy”? Czy myślenie bez poręczy jest myśleniem nie tyle bez metody, ile myśleniem, które podejmuje tematy niepozwalające się ująć przez z góry opracowaną heurystykę, dogmatykę lub aksjomatykę. Czy „myślenie bez poręczy” wymyśla swoje strategie podczas samego aktu myślenia. Czy myślenie bez poręczy to przykład myślenia niedogmatycznego? Czy jedyną znaną Arendt polityką jest „polityka myślenia”?

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia dotyczą ostatniego aktywnego okresu Friedricha Nietzschego, który przypada na miesiące od kwietnia 1888 roku do pierwszych dni stycznia 1889, kiedy filozof przebywał w stolicy Piemontu, Turynie. Okres ten był brzemienny w zwiastuny tytułowej „katastrofy”, czyli popadnięcia filozofa w obłęd. Prześledzenie tego czasu wymaga pochylenia się nad zagadnieniami, nad którymi pracował wówczas Nietzsche. Zostaną one wyłonione z lektury pism (z naciskiem na jego ostateczny obrachunek z Richardem Wagnerem), które filozof przygotował w Turynie oraz z korespondencji z Georgiem Brandesem i Augustem Strindbergiem. Ukażemy postępującą chorobę Nietzschego na tle schyłku XIX wieku w Zachodniej Europie, która to, swoją drogą, również „chorowała”: na antysemityzm, militaryzm, nacjonalizm i nihilizm.

• Konwersatorium - 30 godzin

• Konwersatorium - 30 godzin

Stosunkowo niewielka popularność treningu sztuk walki kontrastuje w interesujący sposób z ich silną obecnością w globalnej popkulturze oraz oddziaływaniem społecznym, zarówno w zachodnim, jak i wschodnim kręgu kulturowym. Konwersatorium skupi się na przeglądzie procesów, w których sztuki walki pełnią istotną rolę, takich jak (de)kolonizacja, budowanie tożsamości grupowych, globalizacja lub legitymizacja władzy. Omówiona zostanie także specyfika badań nad sztukami walki, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia praktyki sztuk walki w procesie badawczym. Podstawą zajęć będzie wspólna lektura tekstów naukowych na wyżej wymienione tematy oraz dyskusja, uzupełniona przez wprowadzenia teoretyczne do poszczególnych działów tematycznych.

• Konwersatorium - 30 godzin

Przekrojowe spojrzenie na dzieło Platona. Lektura tekstu Państwa oraz najważniejszych dialogów przeplatana z komentarzami i interpretacjami dzieł filozofa – od Arystotelesa, po Derridę czy Louise Gluck, noblistkę z roku 2020.

W cyklu Filozofia i miłość śledzimy miłość zapisaną w słowie „filozofia”, szukamy emocji ukrytych w tekstach myślicieli oraz emocji, o jakich traktują. Tym razem dotrzemy do źródeł filozofii, by przyjrzeć się w jaki sposób idea i miłość mogą przeciwdziałać przemocy. Poznamy główne zagadnienia filozoficzne w ich pierwotnym kształcie i poddamy je testowi współczesności: czy nadal są dla nas ważne? Zastanowimy się w jakim stopniu przemoc, Idea, tyrania, despotyzm, demokracja i piękno nadal są obiektami badań humanistów oraz przedmiotem społecznej refleksji.

• Konwersatorium - 30 godzin

“Kobieta to symptom”, obiekt fantazji i pragnień. Wybrakowany podmiot, który funkcjonuje na obrzeżach języka i prawa. Tak między innymi ujmowana jest kobieta w klasycznych tekstach psychoanalizy (Freud, Jung, Lacan). Co jednak się stanie, kiedy oddamy głos psychoanalityczkom? Do jakich wniosków dojdą przyglądając się kompensującym matkom, oziębłym kochankom czy zazdrosnym córkom? Jakie stanowisko zajmą z kolei teoretyczki feministyczne? Czy córki dadzą radę sprzeniewierzyć się prawu ojca?

Podczas zajęć interesować będzie nas kobieta jako temat główny i wątek poboczny. Będziemy dyskutować o pracach ważnych psychoanalityczek, uczennic i kontynuatorek myśli Freuda, Junga czy Lacana. Zajmiemy się także feministyczną krytyką tradycji psychoanalitycznej wiążącej represję z opresją. Pogłębiona analiza tekstów teoretycznych z zakresu psychoanalizy, filozofii i teorii feministycznej pozwoli nam na dostrzeżenie niuansów i napięć charakteryzujących relację pomiędzy kobiecością a psychoanalizą.

• Konwersatorium - 30 godzin

Tematem niniejszego kursu będzie twórczość Aby’ego Warburga, autora Atlasu Mnemozyne, historyka sztuki, człowieka który rozmawiał z motylami, w końcu zaś kogoś kto ogarnięty był obrazami. Te ostatnie – obrazy, będą stały w centrum naszego zainteresowania. Sięgając po warburgiańskie pojęcia Nachlaben czy Pathosformel będziemy pytać o życie oraz przeżycie obrazów. Celem zajęć będzie zapoznanie się z twórczością Aby’ego Warburga począwszy od jego prac dotyczących włoskiego renesansu, aż po Atlas Mnemosyne i kasety z obrazami wojny. Perspektywa przyjęta na zajęciach nie będzie perspektywą historyka sztuki, lecz filozofa. Badania Warburga nad przetrwaniem obrazów korespondować będą zaś z myślą Waltera Benjamina, Didi-Hubermana czy Giorgio Agambena.

• Konwersatorium - 60 godzin

• Konwersatorium - 30 godzin

Moduł poświęcony złożonej problematyce wiedzy – różnym sposobom jej konceptualizowania oraz badania. Współczesne opracowania z pola filozofii, antropologii kultury, socjologii czy STS ukazały lokalność, historyczność oraz przede wszystkim polityczność nowoczesnego (oraz ponowoczesnego) opozycji obiektywizmu/relatywizmu. Głównymi celami kursu są: 1) zapoznanie osób studenckich z koncepcjami pozwalającymi badać różne (nie tylko nowoczesne) wiedze, ich specyfiki i sposoby wytwarzania; 2) wyrobienie w osobach uczestniczących krytycznej uważności na polityczne uwikłanie różnych wiedz; 3) ukazanie zróżnicowania wiedz nie-nowoczesnych. Na zajęciach o charakterze konwersatoryjnym omawiane będą teksty filozoficzne, antropologiczne, socjologiczne, historyczne poświęcone zagadnieniom m.in. nowoczesnego wyobrażenia wiedzy, technonaukowej produkcji wiedzy, epistemologii feministycznych, problematyce dekolonialnej czy praktykom tworzenia wiedzy niepodporządkowanej.

• Konwersatorium - 30 godzin