Przedmioty do wyzwania kierunkowego "Zwierzęta i środowisko" - I stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

Semestr letni 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem Konwersatorium jest pokazanie literackiej figury potwora (chtoniczne bestie, ogry, wampiry, obcy przyjmujący postać sobowtórów ludzi, strzygi, mutanci, itd.) i rozmaitych ról, jakie tradycja potworności narzuca w kulturze współczesnej. Figura potwora służyć będzie rozważaniom nad transgresyjną naturą stworzeń „pomiędzy” człowiekiem a zwierzęciem, cywilizacją a przyrodą, świadomością i nieświadomością, Ziemią a innymi planetami, życiem a śmiercią. Choć część omawianych na Konwersatorium tekstów literackich powstała w epokach dawnych (średniowieczny epos, powieść gotycka i końca XIX wieku), to zajmiemy się przede wszystkim współczesnym odczytaniem dawnych tekstów – spojrzymy np. na Beowulfa przez pryzmat eseju autorstwa J.R.R. Tolkiena, a na Draculę w kontekście opowiadań Angeli Carter.

Semestr zimowy 2023/24

• Wykład - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia mają na celu zaznajomienie studentów nie specjalizujących się w dziedzinie nauk biologicznych z teorią ewolucji i historią życia na Ziemi. Poruszane też będą zaganienia związane z odbiorem społecznym teorii ewolucji i jej krytyką.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem konwersatorium jest pokazanie jak od 150 lat teoria ewolucji wpływa na kulturę popularną, a zwłaszcza inspiruje twórców literatury fantastycznej Podczas zajęć będziemy czytać zarówno teksty literackie z przełomu 19. i 20. wieku (Herbert George Wells, Arthur Conan Doyle) jak i utwory dwudziestowiecznych pisarzy sięgających niekiedy po konwencję science fiction (Kurt Vonnegut, Doris Lessing, William Golding). Omówimy także przykładowe fantazje twórców literatury neowiktoriańskiej (John Fowles, John Darnton, Tracy Chevalier). Kontekstem dla naszych rozważań będą poświęcone teorii ewolucji i biografii jej twórcy teoretyczne teksty pisane od lat 70. ubiegłego wieku autorstwa m.in. Billa Brysona, Richarda Dawkinsa i Edwarda O Wilsona.

Semestr zimowy 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia na interesujących, ważnych i czasami kontrowersyjnych przykładach będą służyć omówieniu zagadnienia, czy jest możliwa komunikacja pomiędzy człowiekiem i zwierzętami: towarzyszącymi, dzikimi, w tym niebezpiecznymi. Zajęcia będą poświęcone zgłębianiu interdyscyplinarnej dziedziny wiedzy zajmującej się porozumiewaniem się zwierząt. Będziemy poszukiwać odpowiedzi na pytania, jak komunikują się zwierzęta w obrębie jednego gatunku (komunikacja wewnątrzgatunkowa), różnych gatunków (komunikacja międzygatunkowa) oraz zastanowimy się, czy w relacji człowiek – zwierzę(ta) zachodzi porozumienie korzystne dla obu stron, czy celem tej komunikacji może być stworzenie wspólnoty komunikacyjnej.

Semestr zimowy 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem kursu jest przedstawienie dwudziestowiecznych i dwudziestopierwszowiecznych koncepcji zdefiniowania granicy pomiędzy zwierzętami i ludźmi. Wytyczanie i sondowanie takiej granicy – często w drodze prowokacji – jest domeną literatury fantastycznej (G. H. Wells, Pierre Boulle, Angela Carter, Olga Tokarczuk i wielu innych), zaś popularyzatorzy nauki i zainteresowani przyrodoznawstwem kulturoznawcy opisują jej redefiniowanie w tekstach popularnonaukowych. Prześledzimy teksty, w których występuje motyw „dzikich” dzieci wychowanych przez zwierzęta, historii alternatywnej, w której to naczelne stworzyły cywilizację techniczną, „uczłowieczania” zwierząt w laboratoriach oraz na poły magicznych przemian w istoty ludzkiej w zwierzę. Przyjrzymy się definicjom człowieka w opozycji do zwierząt i opisom procesu powstawania samoświadomości.

Semestr letni 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Prowadzone przez dr biologii specjalizującą się w pracy nad świadectwami Zagłady interdyscyplinarne zajęcia „Pamięć środowiskowa – rozpoznania, perspektywy i narracje pozaludzkie” uwzględniające perspektywy nauk przyrodniczych i humanistycznych wprowadzają studentów w mnogość konotacji związanych z coraz częściej spotykanym terminem „pamięci środowiskowej” (environmental memory). Łącząc podejścia z obszaru badań nad pamięcią, biologii oraz humanistyki środowiskowej, rozważane będą różnokierunkowe konceptualizacje tej kategorii, nie posiadającej dotąd jednoznacznej definicji. Forma zajęć zakłada dyskusje z zaproszonymi specjalistami/kami, których celem będzie próba zbliżenia się do innych niż antropocentryczna perspektyw w narracjach pamięci i postpamięci oraz perspektywa relacji między ludźmi a innymi zwierzętami, roślinami, mikrobami w projektowaniu przestrzeni w kontekście pamięci.

Semestr zimowy 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

W 2009 roku wybitny angielski poeta i tłumacz, Simon Armitage, wydał antologię wierszy, których bohaterami są ptaki. Zbiór ten nie tylko uświadamia nam, jak popularne są „ptasie” motywy w literaturze angielskiego obszaru językowego, lecz także zachęca do badania zmian, jakim podlegają obrazy natury w tekstach literackich: od alegorycznych interpretacji stworzeń jako znaków niewidzialnej, duchowej rzeczywistości; przez wiersze opisujące naturę, lecz skoncentrowane na emocjach podmiotu mówiącego; po zakwestionowanie antropocentrycznego paradygmatu w twórczości współczesnych autorów. Zestawienie różnych punktów widzenia w perspektywie diachronicznej pozwala lepiej zrozumieć genezę i istotę „zwrotu ekologicznego”.

Semestr zimowy 2023/24

• Konwersatorium - 30 godzin

Dwuczęściowy wykład zaprezentuje humanistom rozwój Wszechświata od „wielkiego wybuchu” do współczesności, przez ewolucję matematyczną, fizyczną, chemiczną i biologiczną. Przybliżona zostanie filozofia i metodologia uprawiania nauk przyrodniczych oraz wybrane „historie sukcesu”. Omówione zostanie znaczenie nauk ścisłych i przyrodniczych dla rozumienia materii oraz to jak zazębiają się one z naukami humanistycznymi (historią, antropologią kultury, religioznawstwem, psychologią, socjologią itp.) i do czego mogą być humanistom przydatne. Wykład pokazuje świat w perspektywie naszego poznania, na styku racjonalności i metafizyki, w przekroju przez jego trwającą 13,8 mld lat historię.

Rozszerzony syllabus:

http://www.chem.uw.edu.pl/people/WGrochala/AL_syllabus.pdf

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia mają na celu ukazanie wielu perspektyw przedstawiania zwierząt w literaturze i sztuce XIX wieku – od romantyzmu do modernizmu. Ważne okażą się takie ujęcia badawcze, jak: ekokrytyka, animal painting, antropologia, przełom darwinowski, green cultural studies, nature writing. Zwierzęta staną się tu interesujące jako tematy wyobraźni, dlatego istotne miejsce zajmie korespondencja sztuk – malarstwa i literatury. W centrum zainteresowania znajdują się kwestie związane z definiowaniem oraz postrzeganiem przyrody przez człowieka. Zajęcia skierowane są dla tych, którzy interesują się tendencjami artystycznymi XIX wieku.