Przedmioty specjalizacyjne, BIOLOGIA, EKOLOGIA I EWOLUCJA, II stopień (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział Biologii)

Semestr zimowy 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Mikroorganizmy eukariotyczne to bardzo duża i zróżnicowana grupa obejmująca niekiedy odległe ewolucyjnie organizmy. Studenci zaznajomią się z mikroorganizmami eukariotycznymi ze wszystkich pięciu super-grup: Opisthokonta, Amoebozoa, Archaeplastida, SAR i Excavata. Przedstawione zostanie ich pochodzenie, budowa i znaczenie, a także najważniejsi przedstawiciele, ich znaczenie ekologiczne, patogeny roślin i zwierząt oraz organizmy modelowe. Przybliżone zostaną również procesy, które doprowadziły do tak ogromnej różnorodności tej grupy. Zajęcia są uzupełnieniem zajęć z mikrobiologii ogólnej, które obejmują głównie mikroorganizmy prokariotyczne, o treści związane z mikroorganizmami eukariotycznymi.

Semestr letni 2022/23

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Wprowadzenie do ekologii pasożytów. Parametry epidemiologiczne. Wodno- i glebopochodne infekcje i inwazje pasożytnicze u ludzi i zwierząt. Żywność i jej udział w inwazjach pasożytniczych u ludzi. Stawonogi pasożytnicze i ich rola w epidemiologii chorób transmisyjnych u ludzi i zwierząt. Ekologia krwiopijnych pasożytów jako wektorów infekcji u ludzi. Koncepcje populacji pasożytów. Czynniki oddziałujące na populacje pasożytów. Zgrupowania pasożytów. Koinfekcje i molekularna różnorodność pasożytów.

Semestr letni 2022/23

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Zagadnienia omawiane na wykładzie: Sygnalizacja, behawior i inteligencja roślin. Elementy neurobiologii, endokrynologii i genetyki behawioralnej. Debata nature vs nurture. Sposoby percepcji środowiska przez zwierzęta, komunikacja. Ewolucja kooperacji, altruizm. Ruch: poszukiwanie, nawigacja, migracja, dyspersja, homing. Osobnik i decyzje ekonomiczne, optymalizacja zachowań (w tym pokarmowych). Obrona przed drapieżcami. Dobór płciowy. Konflikt płci. Systemy rozrodcze i opieka nad potomstwem: promiskuityzm i jego konsekwencje, monogamia („zdrady małżeńskie”), poligynia (w tym fakultatywna), poliandria. Alternatywne strategie rozrodcze. Zachowania zwierząt w ogrodach zoologicznych i w niewoli.

Na ćwiczeniach studenci w zespołach realizują równolegle dwa semestralne projekty badawcze, w oparciu o badania terenowe lub laboratoryjne.

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 45 godzin

Celem zajęć jest zdobycie wiedzy o biologii i ekologii owadów, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnej fauny, a w niej grup mogących mieć znaczenie w praktyce ochrony przyrody i środowiska. Część teoretyczna obejmuje zagadnienia ogólne, dotyczące m. in. taksonomii, filogenezy, ontogenezy, ekofizjologii, ekologii, biogeografii i zróżnicowania. Część praktyczna dotyczy znajomości źródeł, umiejętności wyszukiwania przydatnych informacji, rozpoznawania i klasyfikacji, metod konserwacji i preparatyki, a także dokumentacji okazów i obserwacji, w tym z użyciem współczesnych narzędzi rejestracji danych. Zajęcia mają charakter wyjazdu z częścią terenową, podczas której gromadzony jest materiał dydaktyczny uzupełniający zakonserwowane okazy niezbędne do poznania różnorodności owadów. Miejce prowadzenia zajęć będzie potwierdzone przed rozpoczęciem zapisów.

Semestr letni 2022/23

• Ćwiczenia - 90 godzin

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 90 godzin

Zajęcia dostarczają wiedzy na temat szaty roślinnej (roślinności i flory) północnej Polski na tle uwarunkowań geomorfologicznych, siedliskowych, klimatycznych i związanych z rolą zwierząt i grzybów.

Do najważniejszych poruszanych zagadnień należą: 1) roślinność i flora a zróżnicowanie geomorfologiczne, klimatyczne i siedliskowe; 2) kształtowanie się szaty roślinnej i polodowcowa historia flory; 3) zróżnicowanie naturalnych zbiorowisk leśnych, torfowiskowych, wodnych, wydmowych i nadmorskich północnej Polski oraz ich skład gatunkowy; 4) procesy sukcesji w ekosystemach leśnych, torfowiskowych, jeziornych i wydmowych; 5) regionalizacja geobotaniczna północnej Polski; 6) rola czynników biotycznych (np. roślinożerców) w kształtowaniu się ekosystemów .

Semestr letni 2022/23

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

We współczesnej biologii ewolucyjnej i ekologii powszechnie wykorzystywane są metody molekularne. Ze względu na specyfikę pracy z gatunkami niemodelowymi i próbami terenowymi, techniki te różnią się klasycznych metod genetyki molekularnej.

Na zajęciach omówione zostaną następujące zagadnienia: specyficzne techniki laboratoryjne, genetyczne markery molekularne, techniki NGS (sekwencjonowania wielkoskalowego) w ekologii molekularnej, podstawy genetyki populacyjnej, podstawy genetyki konserwatorskiej, analiza działania doboru.

Semestr letni 2022/23

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Semestr letni 2023/24

• Ćwiczenia - 60 godzin
• Wykład - 30 godzin

Przedmiot obejmuje najważniejsze zagadnienia z ornitologii. Daje szerokie podstawy teoretyczne dotyczące adaptacji ptaków do środowiska i trybu życia oraz wielu aspektów ich biologii, ekologii, zagrożeń i sposobów ochrony. Celem zajęć jest również umożliwienie zdobycia umiejętności rozpoznawania w terenie szeregu gatunków ptaków i ich głosów, a także stosowania wybranych metod w badaniach ornitologicznych.