Przedmioty do społecznego modułu kształcenia - II stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 30 godzin

The purpose of the course is to provide students with a broad overview about history, political developments, identity, culture, heritage and society of the Central and Eastern Europe.

• Konwersatorium - 30 godzin

The course is intended to work out a short history of Western-based capitalism and its main characteristics. It will focus on both an eagle-eye view on European history and a grassroots perspective of looking at social change from below by studying particular case studies. Particular emphasis will be placed on the formation of modern and late-modern European civilization – its foundations, expansions, and crises.

• Seminarium badawcze - 60 godzin

This multidisciplinary research seminar embraces different areas and methods of inquiry and reflection, from history, linguistics and anthropology to engaged, participatory and decolonizing forms of research and social engagement. The focus of the seminar are ethnic minority/Indigenous cultures and communities, including especially endangered language communities and speakers of contested language from all over the world. The seminar will include the inclusion of perspectives and contexts from the Global South as well as revisionist, critical approaches to studying the Global North. Participants will include MA and PhD students as well as researchers and activists representing different disciplines and fields of expertise. The seminar’s participants will actively engage in pursuing new studies, interpretations, understandings and uses of past and present realities in the multifaceted process of decolonization where the voices of Indigenous people and minority groups are often ignored.

• Konwersatorium - 60 godzin

Seminarium jest poświęcone Światu Śródziemnomorskiemu w całej jego rozciągłości geograficznej i dziejowej, kulturowej i ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem przełomu czasów nowożytnych i współczesnych (XV-XX w.). jako międzykontynentalnej rzeczywistości wielo-cywilizacyjnej .

Śródziemnomorze jest ujęte jako Świat regionów, które swą różnorodnością umożliwiały formowanie, obecność i współistnienie wielu cywilizacji. Celem jest rekonstrukcja Śródziemnomorza przełomu wieku XVIII-XIX i jego rozpadu wywołanego europejską ekspansją i towarzyszącymi jej ideami (orientalizm, kolonializm, nacjonalizm i fundamentalizm).

• Konwersatorium - 60 godzin

Celem zajęć jest analiza dystrybucji szacunku oraz walk o uznanie w społeczeństwie polskim celem zrozumienia funkcjonowania demokracji i sfery publicznej w Polsce oraz możliwego zagrożenia autorytaryzmem. Zgodnie z założeniem, to walki o uznanie konstytuują wiele współczesnych najważniejszych napięć i konfliktów społecznych. W szczególności omówione zostaną relacje między elitami (w tym główne antyelitarne nastroje i strategie stosowane przez populizm) a innymi kategoriami społecznymi. Antyelitaryzm należy bowiem dzisiaj do jednych z najważniejszych strategii populizmu. W ramach zajęć, które składają się z trzech modułów: historyczno-teoretycznego, badawczego, analitycznego – omówione zostaną teoretyczne perspektywy i metodologiczne aspekty badania relacji uznania oraz ich wpływu na demokrację i kształtowanie relacji autorytarnych. Studenci wezmą też udział w warsztatowej części poświęconej badaniu i analizie dystrybucji szacunku i uznania we współczesnym społeczeństwie polskim.

• Konwersatorium - 60 godzin

Zajęcia będą poświęcone analizie niemieckiego filozofa, „schellingiańskiego marksisty” Ernesta Blocha. Dla Blocha sny śnione przez ludzkość mają znaczenie antycypacyjne. Sny na jawie zapewniające materiał do technicznego i politycznego ulepszenia świata. Ponadto, zdaniem Blocha, nieświadomość nie jest, jak u Freuda, efektem stłumienia, tj. zasadą wszystkich regresji. Należy przeciwstawić tej freudowskiej wizji nieświadomości nieświadomość antycypacyjną. Nieświadomość psychoanalizy nie jest nigdy „jeszcze-nie-świadomym”, tj. elementem postępu; składa się tylko z śladów przeszłych. Jeszcze-nie-świadome – przeciwnie – jest przedświadomością tego, co ma nadejść, miejscem narodzin wszelkiej „nowości”. „Nowość” nie jest czystą fantasmagorią. Parafrazując Marksa, należy powiedzieć, że nie wystarczy, aby myśl parła do urzeczywistnienia fantazji, trzeba jeszcze, aby sama rzeczywistość domagała się urzeczywistnienia myśli.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia poświęcone problematyce kresów i pograniczy na Bałkanach. Kontekst polski, europejski i światowy jest omawiany ze względu na konieczność wyjaśnienia bałkańskiej specyfiki w tej kwestii. Z tego powodu mówimy o kresach polskich, o kresach niemieckich, ale także o znaczeniu, występowaniu lub nie tego pojęcia w innych częściach Europy i świata (Rosja; Ameryka).

• Wykład - 30 godzin

The course discusses the encounter between the Indigenous People of the Americas – with a focus on the Nahua people of Mesoamerica and the Quechua people of the Andean region – and the Europeans – particularly the Spanish empire – which started in the 16th century and whose outcomes continue to shape the world we live in. Although the first several lectures will be dedicated to presenting an overview of the precolonial history and culture of Mesoamerica and the Andean region, as well as the history of the onset of the Spanish colonization, the main focus of the course will be on the cultural impact of the encounter. In particular, the topic which will be explored during the classes is the conceptualization of the Other, and of oneself, in the circumstances brought about by the encounter, and in the framework of the European Christian, Mesoamerican and Andean religious, philosophical and political worldviews.

• Konwersatorium - 30 godzin

The course is an introduction to Minority and Indigenous rights, with a particular focus on their implementation. Participants will explore legal instruments to preserve linguistic and cultural heritage and protect communities at risk of marginalization.

• Konwersatorium - 60 godzin

Seminarium poświęcone będzie analizie myśli znanego filozofa, urbanisty, teoretyka kultury Paula Virilio. Zdaniem Virilio źródłem utopii społecznych nie są antagonizmy klasowe czy niedostatek, ile „nienawiść do Ziemi”, tj, swoisty witalizm technologiczny. W tym kontekście zapytamy o pojęcie techniki u Virilio i jego związek z procesem akceleracji. Skoro prędkość jest jedyną nadzieją Zachodu, a polityka to przede wszystkim kontrola ruchu, to, co pozostaje z monitorowania i zarządzania przestrzeni? Podczas seminarium śledzić będziemy ewolucję poglądów Virilio, ale także jego stałe aksjomaty. Przeanalizujemy myśl Virilio od „archeologii bunkrów” po „estetykę zanikania”. Przede wszystkim spytamy Virilio, czym jest dla niego proces historyczny, pamięć, przeszłość?

• Konwersatorium - 30 godzin

The purpose of the course is providing students with a broad overview of the past and present relations between Poland and Ukraine in the context of memory policy-making in both countries.

We will discuss how Poles and Ukrainians perceive the darkest pages of common history today and why their approaches to history significantly differ. What are the main mutual stereotypes, why they appeared and how evolved during the last few decades. We will explore how Polish and Ukrainian historians deal with the issue of the massacres of Poles in Volhynia and Eastern Galicia and will look at how memory of the Volhynia massacre functions in today’s Ukraine. We will also discuss the issue of controversies around national heroes in Ukraine, embracing Poland’s stance in this regard. We would analyze the current process of decommunization in Ukraine and its current memory policy in the context of Poland-Ukraine reconciliation.

• Konwersatorium - 60 godzin

Seminarium poświęcone będzie myśli francuskiego filozofa Jacquesa Rancière’a. Filozofia Rancière’a będzie pretekstem do przemyślenia pojęcia polityczności i jego związku z etyką, estetyką, literaturą i kinem. Począwszy od Czytania „Kapitału” głównym impulsem filozofii Rancière’a jest odkrycie „równości” w jej wielorakich wcieleniach, w tym intelektualnej. To może wydawać się banalne, ale stale banalne nie jest. Żądanie „równości” jest nadal skandalem. Odrzucenie podziału na doxa i episteme przynosi wiele nieoczywistych implikacji, w tym zakwestionowanie autorytetu platońskiego filozofa-króla oraz idei „intelektualisty” jako „tuby głosowej” wyrażającej poglądy, tych, którym odmówiono prawa do głosu. Jak wypowiadają się podmioty, które nie mają głosu i prawa do głosu? – oto główne pytanie seminarium. Podczas kolejnych spotkań będziemy starali się przemyśleć ewolucje poglądów Rancière’a oraz jego nieusuwalne przesłanki (aksjomaty).

• Konwersatorium - 30 godzin

Treścią wykładu będzie refleksja nad klasycznym ujęciem praworządności jako zasadą i praktyką przeciwdziałającą arbitralności władzy politycznej. Szczegółowej analizie zostanie poddane dzieło L.L. Fullera: „Moralność prawa”. Zadamy pytania o to, komu służą rządy prawa, kto się ich wystrzega, dlaczego są splecione z ustrojem demokratycznym i zasadą społeczeństwa obywatelskiego. Jakie warunki muszą być spełnione, żeby prawo było dobre i dlaczego obywatel powinien być świadomym współtwórcą i adresatem takiego porządku prawnego. Dwutomowa praca K. Poppera „Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie” posłuży nam do formułowania komentarzy wobec problemu podporządkowania polityki prawu oraz odwrotnie podporządkowania prawa polityce. Podkreślimy znaczenie otwartości i racjonalności jednostki jako obywatela dla realnego funkcjonowania państwa prawnego.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

The course is an introduction to crucial aspects of the history, culture, society, economy, and politics of contemporary Ukraine, as well as their international reception. Thus, it is a problem- rather than disciplinary-oriented.

The course has a unique form, designed to provide (multiple) Ukrainian and international perspectives on the aforementioned issues. Except for elements of lecture and seminar it includes meetings (mostly remote) with Ukrainian artists and scholars, students' presentations, preferably prepared in tandems. Due to the course’s character, Ukrainian students are heartily welcomed. Щиро запрошуємо студентів з України!

The ongoing war in Ukraine may influence the content of the course.

• Konwersatorium - 30 godzin

In recent years, migration has become one of the key social and global issues in politics. It affects many social sectors of both countries of origin and receiving societies. In the latter, the migration has often been “securitized” by different political actors with the acceptance of the ‘audience’.

This seminar focuses on war-related and violence-related migrations as well as its the long-term for understating what is security for given states and societies.