Przedmioty oferowane przez Kolegium Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

This course is for advanced students who are already able to write papers in English and who wish to learn how to improve their texts by revising and editing them according to standards of international scholarship and publishing.

We will examine three aspects of academic writing in English. 1) Ethics – how to engage critically yet collegially with the writings of others and how to assure that one’s writing is truly one’s own, especially in light of available artificial-intelligence programs for generating prose. 2) Structure – how to articulate a clear, central argument in the paper’s title, abstract, and introduction, and how to support the argument with evidence in the body of the text. 3) English style – how to craft coherent paragraphs with lean, compelling sentences.

Each student should submit to the instructor a short paper before the first class meeting, one that has been written prior to the course and on which the student will focus in the semester.

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Tematem konwersatorium jest recepcja Akropolu ateńskiego w nowożytnych relacjach z podróży greckich, ale także szerzej - Akropol jako temat kultury polskiej i europejskiej.

W odniesieniu do odbioru Akropolu przez nowożytnych podróżnych kontekstem dla tego zagadnienia będzie „podróż grecka”, zwłaszcza w wieku XIX i XX, rozpatrywana na tle tradycji podróżowania sięgającej antyku. To jest pierwszy aspekt tytułowego tematu zajęć, skonkretyzowany jednak na temacie recepcji Akropolu, a także Aten. Analizować i interpretować będziemy teksty przedromantycznych i romantycznych podróżnych, a także twórców XX-wiecznych.

Osobnym wątkiem zajęć będzie Akropol ateński jako temat kulturowy, obecny w nowożytnej refleksji nad sztuką, w poezji czy w projektach kulturowych i teatralnych, np. Wyspiańskiego oraz w inscenizacjach jego dramatu Akropolis. Uprzywilejowanym tematem konwersatorium będzie związana z podróżą grecką refleksja nad tożsamością Europy.

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia wprowadzają studentki i studentów w teorię i praktykę autoetnografii – metody badawczej łączącej osobiste doświadczenie z refleksją kulturową i społeczną. Kurs opiera się na analizie tekstów teoretycznych oraz ćwiczeniach pisarskich i metodologicznych, prowadzących do stworzenia krótkiego tekstu autoetnograficznego. Szczególny nacisk położony jest na etykę, formę i rolę osobistego zaangażowania w badaniach jakościowych.

Rok akademicki 2025/26

• Wykład - 60 godzin

Wykład BAŁKANY poświęcony jest regionowi traktowanemu jako całość historyczna, kulturowa i lingwistyczna. Zakres tematyczny obejmuje dzieje regionu sprzed wejścia Osmanów do pojawienia się nowych państw w wieku XXI po rozpadzie Jugosławii. Istotną część wykładu, w semestrze zimowym stanowi mapa religijna Bałkanów. W ramach tego cyklu będzie omawiane, kolejno, prawosławie bałkańskie, islam na Bałkanach, judaizm w kontekście pojawienia się Żydów na Bałkanach oraz wszelkie charakterystyczne dla regionu warianty hybrydowe, takie jak Kościół bośniacki, czy bektaszyzm.

Osobne miejsce zostanie oddzielone dla ruchów religijnych takich jak bogomilstwo, hesychazm wreszcie rozwijający się głównie na terenie Bułgarii w XX wieku (choć także poza nią) Dynowizm.

W semestrze letnim wśród większych cykli tematycznych znajdą się ideologie, wśród których będzie prezentowane słowianofilstwo i Jugoslawizm w wariancie bałkańskim z uwzględnieniem szerszego kontekstu polskiego, czeskiego, rosyjskiego.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia na ciekawych, współczesnych i istotnych przykładach będą służyć omówieniu biologicznych podstaw zagadnień opisywanych przez humanistykę i nauki społeczne. Efektem będzie poznanie i zrozumienie ogólnych zasad działania mechanizmów biologicznych, umiejętność rozróżnienia i posłużenia się metodologią nauk przyrodniczych na tle metodologii nauk społecznych i humanistyki. Pokażemy historię metody naukowej i jej założenia, rozwój nauk biologicznych, omawiając wybrane zagadnienia z filozofii nauki i filozofii przyrody, przeanalizujemy pojęcia dowodu naukowego, prawdy w nauce, paradygmatu w naukach przyrodniczych, jak również postprawdy, pseudonauki i tzw. fake news. Zajęcia jednocześnie pozwolą przyjrzeć się ewolucyjnym korzeniom człowieka. Spuścizny każdego etapu ewolucji nosimy w sobie, wiedza o nich, mierzalna na bardzo fundamentalnym poziomie, pomaga zrozumieć, jak działamy. Z punktu widzenia biologii omówimy m.in. świadomość, empatię, sprawiedliwość, komunikację.

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Na kursie w zarysie omawiane są wybrane aspekty teologii oraz historii judaizmu i chrześcijaństwa w krajach basenu Morza Śródziemnego, a także zarys historii islamu na tych terenach. Omawiane są też w zarysie relacje i wzajemna koegzystencja wyznawców tych trzech wielkich religii monoteistycznych. Jednym z ważniejszych tematów kursu są chrześcijańskie ośrodki religijne znajdujące się m.in. w Konstantynopolu, Rzymie, Aleksandrii, Antiochii. Priorytetowo zostanie również przedstawiona Jerozolima jako święte miasto chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. W czasie zajęć studenci poznają także historię relacji chrześcijan Wschodu i Zachodu z wyznawcami islamu. Studenci zapoznają się także z podstawowymi cechami sztuki tworzonej na tym obszarze na przestrzeni wieków przez chrześcijaństwo, judaizm i islam. Omawiane są wybrane teksty liturgiczne powstałe w interesującym nas obszarze geograficznym. Przedstawione są wspólne tradycje, związane ze świętami i etapami życia ich wyznawców.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem przedmiotu jest monograficzne ujęcie historycznych zagadnień dotykających związków między chrześcijaństwem a szeroko rozumianą chronologią. Kurs, mający formę hybrydową i łączący wykład monograficzny z konwersatorium, ma na celu zmapowanie kluczowych momentów w dziejach chrześcijaństwa, w których dochodziło do istotnych sporów dotyczących różnie pojmowanego czasu oraz wskazanie tego, w jaki sposób kontrowersje te przekładały się na poczucie tożsamości poszczególnych wspólnot chrześcijańskich i relacje pomiędzy nimi.

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Dostępność i rosnąca popularność narzędzi do zautomatyzowanego generowania tekstów i obrazów z wykorzystaniem narzędzi opartych na generatywnej sztucznej inteligencji (AI), przede wszystkim LLM takich jak np. ChatGPT, może prowadzić do nieuczciwych praktyk, zwłaszcza prezentowania tekstów wygenerowanych automatycznie jako prac własnego autorstwa.

Zajęcia mają na celu praktyczne przygotowanie do wykorzystania dostępnych narzędzi generatywnych w sposób zgodny z dobrymi praktykami akademickimi i prawami autorskimi.

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Konwersatorium ma na celu pokazanie jak powieści skierowane do młodzieży, w których obecna jest przemoc wobec zwierząt, wywierają wpływ na współczesne postrzeganie relacji ludzko-zwierzęcych. Podczas zajęć będziemy czytać i omawiać teksty poświęcone rozmaitym formom wykorzystania zwierząt; zarówno komercyjne (hodowle przemysłowe, cyrki, hodowle futrzarskie, wyścigi psów), jak i indywidualne (porzucenie) lub takie, w których zwierzę nie jest celem przemocy, lecz staje się mimowolną ofiarą (eksperymenty na zwierzętach, utrata siedlisk podczas wycinania lasów). Kontekstem dla wspólnych rozważań będą teksty teoretyczne skoncentrowane na etyce wobec zwierząt (Peter Singer, Tom Regan, Frans de Waal, Marc Bekoff, Donna Haraway, Rosi Braidotti).

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Przedmiotem konwersatorium będą zagadnienia z zakresu historii recepcji: historyczne interpretacje zjawisk kultur dawnych, opracowane od doby renesansu po wiek XX. Podczas zajęć będziemy rozważać, w jaki sposób autorzy dawni i współcześni odnosili się do problemów przeszłości; dlaczego ich interpretacje przybierały konkretne kształty, a także – w jakim stopniu ich prace odzwierciedlały założenia charakterystyczne dla ich własnych epok. Wspólnie podejmiemy więc refleksję nad problemem uwarunkowanych historycznie i kulturowo założeń stojących u podstaw prób rozumienia i objaśniania historycznych zjawisk kulturowo-literackich. Zajmować nas będą mechanizmy powstawania omawianych interpretacji oraz problem granicy między nimi a faktami historycznymi.

Propozycje poszczególnych studiów przypadku łączy problematyka filologii rozumianej jako metodyczna refleksja nad znaczeniami tekstów (w tym prac naukowych) i kultur, w których powstają.

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Przedmiotem konwersatorium będą próby odpowiedzi na pytania: jak opisać? jak opowiedzieć? jak patrzeć? Teoretyczne zaplecze zajęć stanowić będą proponowane w ramach „studiów wizualnych” analizy procesów widzenia jako elementarnej zdolności poznawczej. Punktem wyjścia zajęć będą konkretne ćwiczenia, których dopełnieniem będą teksty z zakresu literatury i studiów wizualnych.

Rok akademicki 2025/26

• Konwersatorium - 60 godzin

Eksperymentalny autorski wykład wykorzystujący dramat i jego sceniczne realizacje jako świadectwa stanu kondycji ludzkiej. Nie historia dramatu będzie więc jego głównym przedmiotem a próba ukazania na bazie rozwoju formy dramatycznej istotnych przemian związanych z oswajaniem przez człowieka i gatunek ludzki fenomenu życia i jego najistotniejszych aspektów (stosunku do ja, stosunku do my, do natury, do boga/bogów). Celem wykładu jest ukazanie dramatu jako źródła fascynujących badań i rozmyślań z gruntu interdyscyplinarnych i dla takiego wielodziedzinowego a nawet wieloobszarowego grona został przygotowany. Mile widziani filolodzy wszelkiej maści, zwłaszcza klasyczni, historycy, historycy sztuki, psycholodzy, socjolodzy, kulturoznawcy, religioznawcy, etnografowie, prawnicy, biolodzy, medycy, prawnicy, księża, aktorzy i reżyserzy, kuglarze i cyrkowcy, sportowcy, słowem wszyscy, którzy na serio traktują swoje poszukiwania odpowiedzi na najważniejsze i odwieczne pytania ludzkości.

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia będą miały na celu omówienie jednego z kluczowych pojęć stosowanych w krytycznych studiach nad dziedzictwem: trudnego dziedzictwa. Koncepcja ta wyrasta z badań Sharon Macdonald i dotyczy takich pozostałości z przeszłości, które wiążąc się ze zbiorową traumą, nie mieszczą się we współczesnej, afirmatywnej wizji tożsamości. Warszawa jest miejscem, gdzie występuje wiele przykładów trudnego dziedzictwa – związanego z historią dwóch wojen, Holokaustem czy czasami PRL. Zajęcia będą miały na celu omówienie pojęcia na konkretnych przykładach pochodzących ze stolicy (m.in. Pałac Kultury i Nauki, Plac Konstytucji, Plac Piłsudskiego, wybrane lokalizacje na Muranowie).

Semestr zimowy 2025/26

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia poświęcone będą feministycznemu dialogowi z judaizmem i żydowskiemu dialogowi z feminizmem. Analizowane przez nas propozycje będą reprezentować różne strategie „powrotu na Górę Synaj”, a co za tym idzie różne orientacje feministycznych teologii. Będziemy pracować na tekstach feministek i teolożek żydowskich, patrząc na feminizm jako na projekt krytyczny głoszący potrzebę ponownego przemyślenia judaizmu, tak aby otworzyć go na perspektywę kobiet. Celem tego projektu jest zerwanie z takim rozumieniem tradycji, w którym kobieta jest jedynie Golemem, pustym ciałem pozbawionym własnego głosu.

Celem naszych spotkań będzie krytyczna analiza tekstów feministek i teolożek żydowskich. Do omawianych tekstów podejdziemy w sposób wielowymiarowy traktując je jako propozycje zawierające nie tylko implikacje o charakterze teologicznym, ale i społecznym.

Semestr letni 2024/25

• Ćwiczenia - 30 godzin
• Wykład - 30 godzin

PRZEDMIOT OBOWIĄZKOWY DLA STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW I STOPNIA.

Przedmiot Frontiers of Science / Granice nauki zapoznaje studentów i studentki z różnorodnymi tematami w obrębie wybranych dyscyplin nauk przyrodniczych oraz zaszczepia umiejętności rozumowania właściwego dla tego rodzaju nauk. Do tych umiejętności należą między innymi podstawy statystyki i rachunku prawdopodobieństwa, wyczucie skali, obliczenia przy użyciu odpowiednich jednostek, szacowanie, rozumienie pętli sprzężenia zwrotnego i czytanie wykresów. Treści te służą wzmocnieniu wnioskowania ilościowego, pojmowania procesu badawczego w obrębia nauk przyrodniczych oraz zdolności analizy danych badawczych.

Środki na realizację projektu pochodzą z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP, projekt „Frontiers of Science. Opracowanie i testowanie modelu współpracy między polskim i amerykańskim systemem studiów liberal arts” (Numer umowy: MNiSW/2019/DWM/310)